Η φετινή χρονιά έχει ιδιαίτερη σημασίας για την Πολιτική Άμυνα Κύπρου, εφόσον συμπληρώνονται 60 χρόνια από την ίδρυση και την δράση της.  Με στόχο να τιμήσει τα 60χρονα της, η Πολιτική Άμυνα έχει ετοιμάσει πρόγραμμα εκδηλώσεων, στο οποίο περιλαμβάνονται δράσεις σε όλες τις Επαρχίες, την εβδομάδα 7-13 Οκτωβρίου 2024.

Σκοπός των εκδηλώσεων είναι η προβολή της ιστορίας, της εξέλιξης και του έργου της Πολιτικής Άμυνας κατά τη διάρκεια των 60 χρόνων δράσης της. Παράλληλα, οι δράσεις στοχεύουν στην ενημέρωση των πολιτών για τη σημασία της δικής τους εμπλοκής στην πρόληψη, την ετοιμότητα και την καλλιέργεια κουλτούρας αυτοπροστασίας, στοιχεία, τα οποία έχουν θετικό αντίκτυπο στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.

Η εβδομάδα Πολιτικής Άμυνας την περίοδο 7-13 Οκτωβρίου επιλέγηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Μείωση των Επιπτώσεων από Φυσικές Καταστροφές, που γιορτάζεται στις 13 Οκτωβρίου. Η ημέρα αυτή έχει οριστεί ως τέτοια από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και σκοπός της είναι να αυξηθεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τη μείωση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές και τη διαχείριση των προβλημάτων και των επιπτώσεών τους.

Για το 2024, το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών καλεί όλες τις χώρες να επικεντρωθούν στα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, έτσι ώστε να τους προσφέρουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες και να τους ενδυναμώσουν, για να είναι ασφαλή με το να κατανοήσουν και να ενεργούν κατάλληλα σε κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Η προσέγγιση αυτή και η από νωρίς ενημέρωση και εκπαίδευση των παιδιών έχουν θετικά αποτελέσματα στη διαμόρφωση κουλτούρας πρόληψης και αυτοπροστασίας.

Δημιουργία Δύναμης Πολιτικής Άμυνας και εξέλιξη

Η Πολιτική Άμυνα αντλεί την υπόστασή της από το πρόσθετο Πρωτόκολλο των Συμβάσεων της Γενεύης του 1949. Ενώ οι στρατιωτικές δυνάμεις αποτελούν στόχο, η Πολιτική Άμυνα (ή Προστασία) προστατεύεται, έχοντας ως αποστολή της την προστασία του πληθυσμού. Η ανάγκη για μια διαφορετική προσέγγιση στο διεθνές δίκαιο προέκυψε μετά τις εκατόμβες νεκρών του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, κατά την διάρκεια του οποίου οι πολιτικοί στόχοι ήταν νόμιμοι και πόλεις πλήττονταν αδιάκριτα από τους αντιμαχόμενους στρατούς.

Στην Κύπρο, η Πολιτική Άμυνα δημιουργήθηκε μετά τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς της Τυλληρίας, με βάση νομοθεσία του 1964, ως άμεση απάντηση στην ανάγκη για προστασία του άμαχου πληθυσμού.

Με νομοθεσία του 1996 και Κανονισμούς του 1997, η Πολιτική Άμυνα πήρε την παρούσα της μορφή έχοντας πλέον, ως αποστολή της, εκτός από την προστασία του πληθυσμού από εχθροπραξίες, την προστασία του πληθυσμού και από διάφορους κινδύνους, φυσικούς και ανθρωπογενείς.

Η Πολιτική Άμυνα που είναι Τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών, από το 2002 είναι ενεργό μέλος του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμμετέχει, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε Ομάδες Εργασίας του Συμβουλίου και της Επιτροπής, συνδιαμορφώνοντας την πολιτική σε ό,τι αφορά στη διαχείριση κινδύνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί μια σειρά από νομοθεσίες, οι οποίες αφορούν τις υποχρεώσεις της Κύπρου που απορρέουν από τη ιδιότητά της ως κράτος μέλος της ΕΕ. Συγκεκριμένα, υπάρχουν πλέον εναρμονιστικές νομοθεσίες για προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας, καθώς και για την αντιμετώπιση ή/και τη μείωση των επιπτώσεων των τεχνολογικών ατυχημάτων τύπου SEVESO (για τον καταρτισμό Εξωτερικών Σχεδίων επείγουσας ανάγκης).

Στο παρόν στάδιο γίνεται μελέτη για την αναβάθμιση του ρόλου της Πολιτικής Άμυνας και τη μετατροπή της σε Πολιτική Προστασία, λόγω των αυξημένων αναγκών που προκύπτουν συνεχώς στον χώρο της προστασίας του πληθυσμού, αλλά και της αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των καταστροφών. 

Η Πολιτική Άμυνα διαθέτει κλιμάκια παγκύπρια. Στη Γενική Διοίκηση υπάγονται οι πέντε Περιφερειακές Διευθύνσεις Πολιτικής Άμυνας (ΠΕΔΠΑ) που εδρεύουν στη Λευκωσία, τη Λεμεσό, τη Λάρνακα, την Πάφο και την Αμμόχωστο. Η Πολιτική Άμυνα είναι οργανωμένη σε ιεραρχική δομή για την υλοποίηση της αποστολής της. Στελεχώνεται από μόνιμο επαγγελματικό προσωπικό, εθελοντές και υπόχρεους. Στηρίζεται στον επαγγελματισμό των μονίμων στελεχών, αλλά και στην κατάρτιση, τη συμμετοχή και την αφοσίωση των εθελοντών και υπόχρεών της. Οι εθελοντές είναι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της Δύναμης και οι υπόχρεοι τα απλά μέλη της.

Τα μόνιμα στελέχη (οργανικές θέσεις) της Δύναμης της Πολιτικής Άμυνας είναι 33. Ασκούν επιτελικά καθήκοντα και καθοδηγούν τις δράσεις της Πολιτικής Άμυνας. Επίσης, υπηρετούν στη Δύναμη 22 μέλη εναλλάξιμο προσωπικό και 25 ωρομίσθιο προσωπικό. Οι εθελοντές αποτελούν σημαντικό τμήμα της Δύναμης της Πολιτικής Άμυνας, γιατί αυτοί κυρίως εκτελούν τα επιχειρησιακά καθήκοντα με την καθοδήγηση του μόνιμου προσωπικού. Η Πολιτική Άμυνα ενθαρρύνει τον εθελοντισμό και λειτουργεί με βάση συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο για την εθελοντική κατάταξη και υπηρεσία. Οι εθελοντές φέρουν στολή της Δύναμης και συμμετέχουν με την υπογραφή δήλωσης όρων για υπηρεσία σε συγκεκριμένα καθήκοντα.

Οι εθελοντές αριθμούν περίπου 700 άτομα. Εκπαιδεύονται στους Σταθμούς Πολιτικής Άμυνας και αναλαμβάνουν τη λειτουργία τους. Επίσης συμμετέχουν σε εκπαιδεύσεις στο εξωτερικό. 250 από τους εθελοντές υπηρετούν στο Τμήμα Έρευνας και Διάσωσης και ανταποκρίνονται σε θέματα έρευνας και διάσωσης, δασοπυρόσβεσης, πλημμυρών, κλπ. Πρόσφατα το Τμήμα κατάφερε μετά από επίπονη εκπαίδευση και ασκήσεις να αποκτήσει την πιστοποίηση από το INSARAG της UNOCHA των Ηνωμένων Εθνών και να εγγραφεί στο Eυropean Civil Protection Pool της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στη Δύναμη της Πολιτικής Άμυνας υπηρετούν γύρω στις 4.500 γυναίκες και άνδρες. Όλοι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, ηλικίας άνω των 16 ετών, υπόκεινται σε υποχρεωτική υπηρεσία στη Δύναμη της Πολιτικής Άμυνας. Οι Αμυνίτες και Αμυνίτριες υπηρετούν για συνολική χρονική διάρκεια που δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια. Εκπαιδεύονται σε θέματα μέριμνας, πρώτων βοηθειών, συνοικιοφυλακής και επικοινωνιών.

Εκδηλώσεις

• Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου 2024, 4 μ.μ. – 8 μ.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Λευκωσίας:

1. Jumbo, Λακατάμια

2. Βιβλιοπωλείο Αγρότης, Στρόβολος

3. Υπεραγορά Alphamega, Έγκωμη

4. Mall of Cyprus, Λατσιά

• Τρίτη, 8 Οκτωβρίου 2024, 10 π.μ. – 12 μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Πάφου:

Πολυδύναμο κέντρο Παίδων Γεροσκήπου

• Τετάρτη, 9 Οκτωβρίου 2024, 9 π.μ. – 11 π.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Πάφου:

Πολυδύναμο κέντρο Παίδων Γεροσκήπου

• Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου 2024, 9 π.μ. – 11 π.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Λάρνακας:

Νηπιαγωγείο «Λολιτάκια»

• Παρασκευή, 11 Οκτωβρίου 2024, 4 μ.μ. – 8 μ.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ  Λεμεσού:

My Mall Limassol

• Σάββατο, 12 Οκτωβρίου 2024, 6 μ.μ. – 10 μ.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Αμμοχώστου:

Κεντρική Πλατεία Αγίας Νάπας

• Σάββατο, 12 Οκτωβρίου 2024, 10 π.μ. – 2 μ.μ., Δράση ΠΕΔΠΑ Λάρνακας:

Metropolis Mall

• Κυριακή, 13 Οκτωβρίου 2024, 10 π.μ. – 4 μ.μ., Κύρια Δράση ΓΕΔΠΑ παγκύπρια:

(ΜΚυ)