Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
κυρία Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Βουλή των Αντιπροσώπων συνέρχεται στη σημερινή ειδική συνεδρία για να καταδικάσει, για ακόμα μία χρονιά, το δίδυμο έγκλημα σε βάρος της Κύπρου και του λαού της, του Ιούλη του 1974, το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή.
Θυμόμαστε και τιμούμε τους ήρωες και τους μάρτυρες μας, τους υπερασπιστές και προασπιστές της δημοκρατίας και της ελευθερίας, όσους αντιστάθηκαν στο προδοτικό πραξικόπημα και υπερασπίστηκαν τη δημοκρατία και τη νομιμότητα.
Τιμούμε μαζί με όλους αυτούς, τον αείμνηστο Εθνάρχη Μακάριο, που ήταν ο κύριος στόχος των πραξικοπηματιών.
Τιμούμε τους αγνοούμενούς μας, τους παθόντες, τους εγκλωβισμένους, τις χιλιάδες των εκτοπισθέντων.
Ένας ακόμα Ιούλης – ο πιο ανελέητος μήνας στην κυπριακή ιστορία – μάς θυμίζει εκείνη τη μεγάλη τραγωδία αλλά παράλληλα μάς υπενθυμίζει και το χρέος μας. Το χρέος μας προς την πατρίδα , το χρέος μας προς του νεκρούς μας αλλά και το χρέος μας προς τις μελλοντικές γενιές.
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
κυρία Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η φετινή επέτειος έχει μια ξεχωριστή ιδιαιτερότητα.
Συμπληρώνεται, σήμερα μισός αιώνας κατοχής. 50 χρόνια ξεριζωμού, πόνου και δυστυχίας.
Μέσα σε αυτά τα πενήντα χρόνια, υπήρξαν σχέδια λύσης, προτάσεις, ιδέες, δείκτες, απευθείας και εκ του σύνεγγυς συνομιλίες, αλλεπάλληλοι κύκλοι διαπραγματεύσεων, εντατικές και μη συνομιλίες, δεκάδες ειδικοί απεσταλμένοι του Διεθνούς Οργανισμού.
Δυστυχώς, κανένα χειροπιαστό αποτέλεσμα. Καμία προοπτική για μια βιώσιμη και λειτουργική λύση. Καμία διάθεση της διεθνούς κοινότητας να διαμορφώσει συνθήκες για αλλαγή πλεύσης της κατοχικής Τουρκίας.
Πρώτο, λοιπόν, σημερινό καθήκον για όλους: Να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πώς φτάσαμε ως εδώ. Να ξαναμελετήσουμε, να ξαναπροβληματιστούμε. Για να μπορέσουμε να καθορίσουμε την πορεία μας από εδώ και πέρα και να ξαναζωντανέψουμε τις ελπίδες μας για ένα καλύτερο αύριο.
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
κυρία Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ευθύνη για τη διαχείριση του κυπριακού προβλήματος είναι βαρύτατη. Το ιστορικό μας χρέος, τεράστιο.
Η Κύπρος και ο λαός μας βρίσκονται σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο και επικίνδυνο σταυροδρόμι.
Σίγουρα, οι ευθύνες των Ηνωμένων Εθνών και γενικά της διεθνούς κοινότητας είναι τεράστιες για την πολύχρονη εκκρεμότητα του κυπριακού προβλήματος. Για πενήντα χρόνια ένα διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, ένα διεθνές έγκλημα παραμένει άλυτο και ατιμώρητο, αποθρασύνοντας την Τουρκία να θέτει ξεκάθαρα στο τραπέζι λύση δυο κρατών, παραβιάζοντας κάθε αρχή διεθνούς δικαίου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το Κυπριακό παραμένει άλυτο εξαιτίας της τουρκικής στάσης και αδιαλλαξίας. Εξαιτίας του γεγονότος ότι ενώ τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και οι συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου προνοούν για ένα κράτος με μία και μόνη κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια και λύση Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία όλα αυτά τα χρόνια εμμένουν σε θέσεις που παραπέμπουν σε δύο κράτη.
Η τουρκική αδιαλλαξία είναι δεδομένη αλλά δεν μπορεί να αποτελεί το άλλοθι για δικές μας παλινδρομήσεις. Το δικό μας καθήκον, το καθήκον όλων των πολιτικών δυνάμεων είναι να μη διευκολύνουμε την Τουρκία. Να μην της δίνουμε προφάσεις για να σκληραίνει ολοένα και περισσότερο τη θέση της.
Η λύση ΔΔΟ ήταν για την πλευρά μας ένας οδυνηρό συμβιβασμός. Αυτό το έπραξε για να αφήσει ανοιχτή την προοπτική επανένωσης της πατρίδας μας.
Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, αν θέσουμε ζήτημα για αλλαγή του στρατηγικού μας στόχου υπάρχει κανένας που να μας εγγυάται ότι θα πετύχουμε κάτι καλύτερο; Ότι οι ισχυροί της γης θα θέλουν να δυσαρεστήσουν την Τουρκία και να της στερήσουν την ευκαιρία που θα της δώσουμε εμείς, σε μια τέτοια περίπτωση, να επιμείνει στο αίτημα της για διχοτόμηση του τόπου μας ως τη μόνη δυνατή επιλογή;
Δεν μπορεί, λοιπόν, να λέμε όλοι μας από το βήμα της Βουλής ότι πρέπει να διδασκόμαστε από την Ιστορία και να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, την ίδια ώρα να δίνουμε άλλοθι στην Τουρκία προκρίνοντας τάχατες Λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, απορρίπτοντας, όμως, στην ουσία, όλα τα συστατικά της στοιχεία.
Αυτό θα αποτελούσε εθνική αυτοχειρία.
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
κυρία Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το Κυπριακό βρίσκεται στην ατζέντα της διεθνούς κοινότητας, με τη μία μορφή ή την άλλη, για ακριβώς 70 χρόνια. Η ΟΥΝΦΙΚΙΠ είναι η δεύτερη μακροβιότερη ειρηνευτική δύναμη στην ιστορία του ΟΗΕ. Σε αυτά τα 70 χρόνια δεκάδες διεθνή προβλήματα και μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης ένοπλες συγκρούσεις έχουν υποβιβάσει το Κυπριακό από την πρώτη σειρά των προβλημάτων που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα και, κατά δεύτερο λόγο, έχουν σαφώς δημιουργήσει και μια “κόπωση” στους διεθνείς παράγοντες που ασχολούνται με το πρόβλημα μας.
Αυτό με τη σειρά του έχει οδηγήσει, όπως είναι φανερό και από τις τελευταίες εκθέσεις του Γ.Γ. των Η.Ε., σε εξίσωση του θύματος με τον θύτη και στην ετοιμότητα, διεθνώς, αποδοχής της οποιασδήποτε λύσης τυχόν συμφωνήσουν τα μέρη, ανεξάρτητα αν αυτή είναι συμβατή με τα σχετικά Ψηφίσματα του Σ.Α., το διεθνές δίκαιο εν γένει και το Ενωσιακό κεκτημένο.
Προκειμένου, λοιπόν, να αποτρέψουμε τραγικές συνέπειες για τον τόπο μας, οι παράγοντες που αναφέρθηκα πιο πάνω, επιβάλλουν στην πλευρά μας την ανάγκη να προβληματιστούμε συλλογικά για την εξεύρεση νέων κινήσεων και ανάληψης σειράς πρωτοβουλιών που να απαντούν πειστικά και στους πλέον δύσπιστους την αποφασιστικότητα μας για λύση του κυπριακού, αφοπλίζοντας με αυτό το τρόπο το αφήγημα της Τουρκίας.
Αυτές οι κινήσεις επείγουν αφού η κλεψύδρα φαίνεται να αδειάζει και βρισκόμαστε προ του φάσματος ενός ακόμη, ίσως και τελικού, αδιεξόδου. «Οι καιροί ου μενετοί». Που σημαίνει, σ’ ελεύθερη απόδοση, «οι καιροί δεν περιμένουν, πρέπει να δράσουμε». Νομίζω -ορθότερα είμαι βέβαιος- ότι η ρήση αυτή του Θουκυδίδη εκφράζει στο ακέραιο την σημερινή αγωνία της Κύπρου μας και του λαού μας.
Χρειαζόμαστε μια ΝΕΑ εθνική συμφωνία. Μια συμφωνία τιμής και αγώνα.
Όλοι μαζί να αναλάβουμε τις ιστορικές ευθύνες και το εθνικό καθήκον που οι σημερινοί δύσκολοι καιροί επιτάσσουν. Όχι με λόγια. Όχι με συνθήματα. Όχι με ευσεβοποθισμούς.
Με σύνεση και σχέδιο. Με στρατηγική και όραμα. Κυρίως, με πίστη και αισιοδοξία.
Είναι η ώρα, που είτε θα συνειδητοποιήσουμε τους εθνικούς κινδύνους και να τους αντιμετωπίσουμε συλλογικά με υπευθυνότητα και διεκδικητικό ρεαλισμό, είτε θα αφεθούμε μοιρολατρικά στην τύχη μας και θα χαθούμε στον πάτο της ιστορίας.
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η διαφύλαξη και η συντήρηση της ιστορικής μνήμης είναι ευθύνη και χρέος όλων μας.
Η ιστορική αλήθεια γύρω από τα τραγικά γεγονότα του Ιούλη του 1974 αποτελεί σταθερό βάθρο αυτογνωσίας. Η συντήρηση αλώβητης και ανόθευτης της αλήθειας για το παρελθόν αποτελεί προϋπόθεση για τη διαμόρφωση μιας ελπιδοφόρας πορείας για το σήμερα και το αύριο.
Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε. Δεν έχουμε δικαίωμα να περιπέσουμε σε λήθαργο και να αφεθούμε σε μια πορεία αλλοτρίωσης.
Η φετινή επέτειος του δίδυμου εγκλήματος του Ιούλη του 1974, μπορεί, αν όλοι μαζί το θελήσουμε, να αναδειχθεί αφετηρία μιας πορείας προς ένα καλύτερο αύριο. Ένα νέο ξεκίνημα.
Ο λαός, σίγουρα, το αναμένει. Το ζητά. Το αξιώνει.
Αυτό το αίτημα, αυτή η αξίωση, αυτό το πρόσταγμα προσδιορίζει την ευθύνη και το καθήκον μας, το σημερινό μας χρέος προς την πατρίδα και τον λαό μας.
Έχουμε την άποψη ότι μπορούμε να βλέπουμε με αισιοδοξία και ελπίδα το μέλλον, φτάνει όλοι να συνειδητοποιήσουμε τις ευθύνες μας προς τον τόπο και τον λαό μας και να πολιτευτούμε με τρόπο υπεύθυνο, σταθερό, συνεπή και ρεαλιστικό.
Η πολιτική ηγεσία του τόπου, όλοι εμείς καλούμαστε να αποδείξουμε ότι χωρίς τις νοοτροπίες και τα αυτοκαταστροφικά σύνδρομα του παρελθόντος, μπορούμε να εμπνεύσουμε και να καθοδηγήσουμε τον λαό μας προς ένα καλύτερο αύριο.
Θα πρέπει με λίγα λόγια να αποδείξουμε στην πράξη ότι την Κύπρο μας την αγαπούμε. Ότι αυτήν υπηρετούμε. Και γι΄αυτή νοιαζόμαστε πραγματικά.
Από τις πράξεις μας θα κριθούμε όλοι.
Ας φροντίσουμε να αξιωθούμε τη θετική κρίση της Ιστορίας και την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη των μελλοντικών γενεών.
