Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη σημερινή εκδήλωση που διοργανώνει το Τμήμα Μετεωρολογίας με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Μετεωρολογίας.

Η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 Μαρτίου, σε ανάμνηση της 23^ης Μαρτίου του 1950, ημερομηνία που τέθηκε σε εφαρμογή η Συνθήκη για τη δημιουργία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. Ενός σημαντικού οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος έχει την αποκλειστική ευθύνη της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας από φυσικές καταστροφές που οφείλονται στον καιρό και στο κλίμα. Φέτος για μια ακόμη χρονιά η παγκόσμια κοινότητα γιόρτασε τη σημαντική συμβολή της μετεωρολογίας στην πρόοδο της κοινωνίας μας. Η μετεωρολογία αποτελεί μια επιστήμη με ζωτικής σημασίας εφαρμογές, καθώς επηρεάζει άμεσα όλους τους τομείς της καθημερινότητάς μας. Από την πρόβλεψη του καιρού και την προστασία από ακραία φαινόμενα, έως την υποστήριξη της αεροναυσιπλοΐας, της ναυτιλίας, των αγροτικών δραστηριοτήτων, των σωμάτων ασφάλειας και της στήριξης του κυβερνητικού έργου για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ο ρόλος της μετεωρολογίας είναι καθοριστικός για την ασφάλεια, την ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη.

Κατά την προηγούμενη χρονιά, η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας εστίασε στο θέμα «Καιρός και Κλίμα: Συνεργαζόμαστε για το μέλλον». Το θέμα αυτό υπογράμμισε την κρισιμότητα της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα, από το εθνικό έως το διεθνές, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Το φετινό θέμα της Hμέρας Μετεωρολογίας είναι «Στην πρώτη γραμμή δράσης για το κλίμα». Οι καιρικές συνθήκες σε ολόκληρο τον πλανήτη κατά τη χρονιά που πέρασε συνηγορούν στη διαπίστωση ότι δεν μπορούμε πλέον να επαναπαυτούμε. Οι τελευταίοι συνεχόμενοι εννέα μήνες ήταν και οι θερμότεροι που έχουν καταγραφεί ποτέ: Η μέση ημερήσια θερμοκρασία του πλανήτη στις 19 Φεβρουαρίου 2024 ξεπέρασε το ορόσημο των 1,5 βαθμών Κελσίου πάνω από τη μέση τιμή κατά τη βιομηχανική επανάσταση για να φθάσει στους 1,77 βαθμούς Κελσίου, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας είναι πρωτοφανής, η παγοκάλυψη των πόλων και στα δύο ημισφαίρια έχει υποχωρήσει στο ελάχιστο επίπεδο, ενώ έχουν καταρριφθεί παγκόσμια πάρα πολλά ρεκόρ με αρνητική επίπτωση σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την αναγκαιότητα να αντιδράσουμε αποφασιστικά στην πρόκληση της κλιματικής κρίσης. Η αλλαγή του κλίματος δεν είναι πλέον μια απειλή του μακρινού μέλλοντος, αλλά μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα με ορατές και άμεσες επιπτώσεις στην ανθρωπότητα και στον πλανήτη μας. Γι’ αυτό και πρέπει να δράσουμε συλλογικά για να την αποτρέψουμε ή να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητά μας.

Η Κύπρος, ως νησιωτικό κράτος που βρίσκεται σε μία χαρακτηρισμένη από τις κλιματικές προβολές ως «θερμή περιοχή» (climate hot spot), είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η αύξηση της θερμοκρασίας, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η αλλαγή στα καιρικά πρότυπα κυκλοφορίας, αποτελούν σοβαρές απειλές για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία μας. Γι’ αυτό και αναμένουμε με ενδιαφέρον τις παρουσιάσεις που θα ακολουθήσουν για να ενημερωθούμε για τα σημαντικά ζητήματα της αύξησης της θερμοκρασίας, της μείωσης της βροχόπτωσης και των καταιγίδων σκόνης ερήμου που αντιμετωπίζει η χώρα μας.

Η Κυβέρνηση σύμφωνα με το όσα ορίζονται στο πρόγραμμα διακυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και με τη συμβολή του Τμήματος Μετεωρολογίας, υλοποιεί μια σειρά από μέτρα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας προς τις επιδράσεις της σε ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Η ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, η ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών προσαρμογής και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού αποτελούν βασικές προτεραιότητες για την καλυτέρευση των κλιματικών συνθηκών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας την αυξανόμενη ανάγκη για αποτελεσματική αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων, δημοσίευσε μόλις την περασμένη βδομάδα ανακοίνωση, που αναδεικνύει μια σειρά κρίσιμων δράσεων σε τομείς όπως τα φυσικά οικοσυστήματα, το νερό, την υγεία, τα τρόφιμα, τις υποδομές, το δομημένο περιβάλλον και την οικονομία. Με αυτή την πρωτοβουλία, η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητά μας, επιβεβαιώνοντας την ηγετική της θέση στην παγκόσμια προσπάθεια για αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Μέσα από τη συνεχή ενημέρωση και την ανάλυση των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε, η ΕΕ μάς παρέχει ένα στέρεο πλαίσιο δράσης. Στην Κύπρο, μια χώρα που αντιμετωπίζει συχνά τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, είναι ζωτικής σημασίας να εφαρμόσουμε μέτρα προσαρμογής και ανθεκτικότητας. Είναι απαραίτητο να ενισχύσουμε τις δομές μας και να εφαρμόσουμε λύσεις που θα μας επιτρέψουν να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τους κλιματικούς κινδύνους, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των πολιτών μας.

Η ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας των φυσικών οικοσυστημάτων και η προστασία της βιοποικιλότητας είναι ουσιαστικές προτεραιότητες. Μέσα από την ανάπλαση και διατήρηση των φυσικών πόρων μας, όπως οι υγροβιότοποι και τα δάση, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, διατηρώντας ταυτόχρονα την ποιότητα του νερού και του αέρα σε υψηλά επίπεδα. Η διατήρηση των φυσικών αυτών φραγμών μπορεί να προσφέρει μια σημαντική προστασία από τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ παράλληλα ενισχύει και την οικονομική μας ανθεκτικότητα.

Η ανάγκη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι, επίσης, πιο επιτακτική από ποτέ. Η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών για τη χρήση του νερού και η ανάπτυξη τεχνολογιών εξοικονόμησης νερού είναι κρίσιμες για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας του νερού για όλους, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος.

Επιπρόσθετα, η συμμετοχή και η ενδυνάμωση της κοινωνίας είναι απαραίτητα στοιχεία για την επιτυχία οποιουδήποτε σχεδίου προσαρμογής, με την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση να αποτελούν βασικούς πυλώνες. Μέσα από τη δημιουργία ενός ενεργού και ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης, μπορούμε να προωθήσουμε τις αλλαγές που απαιτούνται για μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική στο κλίμα κοινωνία. Η ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων με γνώσεις και εργαλεία για την αντιμετώπιση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή θα ενισχύσει την ολοκληρωμένη διαχείριση κινδύνων και την προετοιμασία για τα επερχόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Επιτρέψτε μου, σε αυτό το σημείο, να συγχαρώ τον Αναπληρωτή Διευθυντή κ. Τύμβιο και το προσωπικό του Τμήματος Μετεωρολογίας για την πρωτοβουλία διοργάνωσης της σημερινής εκδήλωσης αλλά και για το σημαντικό έργο που επιτελούν, την ακούραστη εργασία τους και την πολύτιμη προσφορά τους σε ζωτικής σημασίας θέματα που αφορούν τον καιρό και το κλίμα της Κύπρου. Το Τμήμα - με την αφοσίωση και τον επαγγελματισμό του προσωπικού του - συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της καθημερινότητας του κοινωνικού συνόλου μέσω της καθημερινής ενημέρωσης για την πρόγνωση του καιρού, τις έγκαιρες προειδοποιήσεις για προστασία του κοινού και της περιουσίας του από ακραία καιρικά φαινόμενα και την υποστήριξη της έρευνας για την κλιματική αλλαγή με κλιματικά δεδομένα. Και για αυτό τους ευχαριστούμε.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι συλλογική προσπάθεια και η αποφασιστικότητα για την υλοποίηση μέτρων προσαρμογής και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι ο μόνος δρόμος προς μια αειφόρο και δίκαιη ανάπτυξη στο μέλλον. Η αναγνώριση και η ενσωμάτωση της ανάγκης για κλιματική ανθεκτικότητα στις πολιτικές και τις στρατηγικές μας θα εξασφαλίσει ότι η Κύπρος και ευρύτερα η Ευρώπη θα παραμείνουν πρωτοπόροι στην προστασία των πολιτών τους και της ευημερίας τους σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

(EN/ΝΓιαν/NZ)