Ο πλανήτης σήμερα αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις λόγω της πολλαπλής παγκόσμιας κρίσης – κλιματική κρίση, κατακόρυφη απώλεια της βιοποικιλότητας, ρύπανση της ατμόσφαιρας και των εδαφών.

Η αναγκαιότητα εξεύρεσης τρόπων αντιμετώπισης των πιο πάνω είναι επιτακτική, ώστε να οδηγηθούμε σε μια βιώσιμη μελλοντική προοπτική, όπως είναι και το περιεχόμενο της σημερινής εκδήλωσης.

Η έννοια της βιωσιμότητας αποδίδεται σε δραστηριότητες και αναπτυξιακές επιλογές που δεν εξαντλούν τους φυσικούς πόρους, και που δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες φιλικότερες προς το περιβάλλον, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών δομών της οικονομίας γίνεται παράλληλα με τις υποδομές προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης αποτελεί η εφαρμογή των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και των Αρχών της Κυκλικής Οικονομίας, καλύπτοντας θέματα όπως είναι η φτώχεια, η ισότητα των φύλων, η υγεία, η εκπαίδευση, η χρηστή διακυβέρνηση, η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες επιχειρήσεις θέτουν την περιβαλλοντική και κοινωνική τους ευθύνη στο επίκεντρο των σχεδιασμών τους και όλο και περισσότερες επιχειρήσεις αξιοποιούν τους πιο πάνω στόχους ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανταγωνιστικότητας και της στρατηγικής τους. Έχει γίνει αντιληπτό ότι η υπεύθυνη επιχειρηματική λειτουργία ενισχύει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, την εξασφάλιση νέων αγορών, τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για τους μετόχους, τους υπαλλήλους, τους συνεργάτες, τους πελάτες, τη δημιουργία εμπιστοσύνης σε βάθος χρόνου.

Οι προκλήσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, απαιτεί την μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλό αρχικά και στη συνέχεια με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, με ελαχιστοποίηση αποβλήτων και μεγιστοποίηση αποδοτικότητας πόρων στην προσπάθεια να μετριαστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Η μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλότερη κατανάλωση άνθρακα και οι ουσιαστικές μειώσεις των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν χωρίς την αναδιαμόρφωση της ενεργειακής παραγωγής και κατανάλωσης. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή την μετάβαση μέσω της κατακόρυφης αύξησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, τη βελτιστοποίηση των μεθόδων μεταφοράς και την εφαρμογή ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών. Όμως, το αποτύπωμα άνθρακα δεν αφορά μόνο τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αλλά και την κατανάλωση. Οι βιώσιμες πρακτικές εφοδιασμού, η διαχείριση και ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και οι φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες παραγωγής, αποτελούν εξίσου σημαντικές πτυχές μείωσης του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος μια επιχείρησης μέχρι να καταστεί κλιματικά ουδέτερη.

Ωστόσο, η επίτευξη βιωσιμότητας απαιτεί στροφή προς κυκλικές και αποδοτικές λειτουργίες. Το γραμμικό μοντέλο φτιάχνω-χρησιμοποιώ-πετώ δεν είναι πλέον βιώσιμο σε έναν κόσμο με πεπερασμένους πόρους. Αντ’ αυτού, πρέπει να αγκαλιάσουμε την κυκλικότητα, να μεγιστοποιήσουμε τη χρησιμότητα και τη μακροζωία των προϊόντων βάσει των αρχών της κυκλικής οικονομίας, όπου προϊόντα και υλικά επαναχρησιμοποιούνται, ανακυκλώνονται, ανακατασκευάζονται, χρησιμοποιούνται εκ νέου για την κατασκευή νέων προϊόντων. Αυτό όχι μόνο διαφυλάσσει τους πόρους, αλλά μειώνει, παράλληλα, το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και στη χώρα μας έχουν ήδη θεσπιστεί σημαντικές περιβαλλοντικές πολιτικές, χωρίς αυτές να εξαντλούνται, και χρειάζεται συνένωση ενεργειών στον μέγιστο βαθμό για την αποτελεσματική εφαρμογή τους.

Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα καθώς και των πολιτικών για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος, προτεραιότητα στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη είναι η περαιτέρω ανάπτυξη δράσεων και σχεδιασμών ώστε να επιταχυνθεί η συμμόρφωση με περιβαλλοντικούς κανόνες της ΕΕ, να οικοδομηθούν γέφυρες για την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και να εξασφαλιστεί πράσινη, αειφόρος και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Σημαντικό είναι οι επιχειρηματικοί φορείς να εντοπίσετε και να αξιολογήσετε τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις δραστηριότητές σας και να αξιοποιήσετε την εθνική στρατηγική και τους στόχους της χώρας για το κλίμα και την ενέργεια · να μεταλλάξετε τον τρόπο λειτουργίας και δράσης σας για την μετάβασή σας σε μια πράσινη οικονομία (μετάβαση στη μηδενική παραγωγή αποβλήτων, μετάβαση στην κυκλική οικονομία, ενεργειακή απόδοση και γενικότερα δράσεις που συνεισφέρουν στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και κατ’ επέκταση στην απανθρακοποίηση της κυπριακής οικονομίας). Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η συμβολή των επιχειρήσεων στην εφαρμογή πρόσθετων μέτρων από τις υπάρχουσες πολιτικές και κατά συνέπεια στην επίτευξη του εθνικού στόχου μείωσης της Εκπομπής Αερίων του Θερμοκηπίου κατά 23% μέχρι το 2030.

Ανάμεσα σε άλλα δίνονται κίνητρα υπό τη μορφή χορηγιών και σχεδίων για την ενθάρρυνση της μείωσης Εκπομπής Αερίων του Θερμοκηπίου (ΕαΘ), ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας, ενεργειακής αναβάθμισης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, για τα οποία θα γίνει εκτενέστερη αναφορά και παρουσίαση στη συνέχεια.  

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι οφείλουμε άμεσα να συμφιλιώσουμε τις έννοιες «περιβάλλον» και «ανάπτυξη» στο πλαίσιο της βιωσιμότητας που περιλαμβάνει ισότιμα και παράλληλα την οικονομία, την κοινωνία, την προστασία και τη διαχείριση του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης ζωής.

Στο ίδιο πλαίσιο προώθησης καλών πρακτικών και υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, η Υπηρεσία Συνεργατικών Εταιρειών, ως η αρμόδια Αρχή, μεταξύ άλλων, και για την προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) στην Κύπρο, διοργανώνει αυτό το διάστημα δωρεάν ενημερωτικές/εκπαιδευτικές ημερίδες για τις επιχειρήσεις όσον αφορά καλές πρακτικές βιωσιμότητας, πληροφορίες πιστοποίησης μετά την υιοθέτηση της εθνικής προδιαγραφής και για εγγραφή τους στο Κρατικό Μητρώο ΕΚΕ.

Οι ημερίδες διεξάγονται υπό την αιγίδα του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος σε όλες τις πόλεις, με την πρώτη στη Λευκωσία να έχει ολοκληρωθεί χθες – 13/03/24 – με αθρόα προσέλευση επιχειρηματικών φορέων και αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο. Θα ακολουθήσουν ακόμη 4 ημερίδες και στις άλλες πόλεις, Όσες επιχειρήσεις εγγραφούν στο Κρατικό Μητρώο ΕΚΕ 2024 μέχρι το τέλος Μάϊου θα βραβευθούν σε εκδήλωση που θα διοργανωθεί.

Συγχαίρω την ideopsis Ltd για τη διοργάνωση και εύχομαι καλή συνέχεια στις εργασίες της εκδήλωσης.

(ΑΣΠ)