2 Σεπτεμβρίου 1958, σε έναν Αχυρώνα στο χωριό Λιοπέτρι, μάχονται ηρωικά κατά των Άγγλων και περνούν στο Πάνθεον των Ηρώων, τέσσερις γενναίοι αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Φώτης Πίττας, ο Ηλία Παπακυριακού και ο Χρίστος Σαμάρας.
Τη νύχτα της 30ης Αυγούστου, οι τέσσερις ήρωες πήγαν στο χωριό Λιοπέτρι με σκοπό να εκπαιδεύσουν τα μέλη της ΕΟΚΑ που βρίσκονταν εκεί, σε θέματα που αφορούσαν τις ενέδρες.
Μετά από προδοσία, οι Άγγλοι κατέφθασαν στο χωριό τα ξημερώματα της 1ης Σεπτεμβρίου προκειμένου να βρουν τους τέσσερις καταζητούμενους. Οι Άγγλοι θα απέκλειαν το χωριό, οπότε έπρεπε άμεσα να διαφύγουν.
Αποβιβάστηκαν σε αυτοκίνητο ντόπιου συναγωνιστή και προχώρησαν προς την έξοδο του χωριού. Συνάντησαν Άγγλους στρατιώτες και αντάλλαξαν πυροβολισμούς. Αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο Λιοπέτρι και κατέληξαν στο σπίτι του Παναγιώτη Καλλή, ιδιοκτήτη του μοιραίου αχυρώνα που αργότερα έμελλε να γίνει βωμός θυσίας και δόξας.
Το Λιοπέτρι, κηρυσσόταν σε κατάσταση αποκλεισμού και κατ’ οίκον περιορισμού. Κανείς δε μπορούσε να κινηθεί στους δρόμους εκτός των Άγγλων στρατιωτών.
Οι Άγγλοι, θα έφταναν και στον αχυρώνα για έρευνα. Τότε, οι αγωνιστές χωρίς να χάσουν το θάρρος και τη ψυχραιμία τους, κρύφτηκαν και έριξαν στα ρούχα τους αρτύματα, προκειμένου να παραπλανήσουν τα ανιχνευτικά σκυλιά. Οι Άγγλοι, έκαναν έρευνες στο σπίτι και στον αχυρώνα και τελικά δε βρήκαν τίποτα.
Συγκέντρωσαν τους κατοίκους και τους ανέκριναν, ζήτησαν πληροφορίες αλλά μέχρι και εκείνη τη στιγμή οι προσπάθειές τους ήταν άκαρπες.
Στη 1:00 μετά τα μεσάνυχτα της 2ας Σεπτεμβρίου, οι Άγγλοι ύστερα από πληροφορίες επανήλθαν και περικύκλωσαν τον αχυρώνα. Ο ιδιοκτήτης και η οικογένειά του, παρά τη πίεση και τα βασανιστήρια που δέχτηκαν από τους στρατιώτες , δε πρόδωσαν τους 4 αγωνιστές. Οι Άγγλοι τους καλούσαν να παραδοθούν αλλά δεν έπαιρναν καμιά απάντηση, πυροβόλησαν εντός του Αχυρώνα και ομοίως πάλι, καμία απάντηση.
Το πρωί της 2ας Σεπτεμβρίου, έγινε νέος κατ’ οίκον περιορισμός και ο ιδιοκτήτης του Αχυρώνα υποβλήθηκε σε νέα βασανιστήρια. Όταν ο Παναγιώτης Καλλής επέστρεψε, μπήκε προσεκτικά στον Αχυρώνα και ενημέρωσε σχετικά τα παλικάρια με το τι συνέβαινε.
– Αν μας ανακαλύψουν εμείς θα σκοτωθούμε, είπε ο Ανδρέας Κάρυος. Οι τέσσερις ήρωες ήταν αγνοί ιδεολόγοι . Αγκάλιασαν τον Καλλή και τον αποχαιρέτησαν. Είχαν αποφασίσει να δώσουν τη μάχη.
Ομάδα στρατιωτών, που έφτασε κοντά στον αχυρώνα δέχτηκε πυροβολισμούς από τους τέσσερις αγωνιστές. Οι Άγγλοι τότε ζήτησαν ενισχύσεις, όπου και ήρθαν αμέσως.
‘Ένας ελληνομαθής δεκανέας, φώναξε στα ελληνικά κατά διαταγή του Άγγλου ταγματάρχη:- Παραδοθείτε κι βγείτε έξω, αλλιώς οι στρατιώτες θα ανοίξουν πυρ εναντίον σας. Ο δεκανέας επανέλαβε τρεις φορές τα ίδια λόγια και κάθε φορά η απάντηση ήταν μια ριπή. Υπάρχει όμως και η πληροφορία ότι ο δεκανέας φώναξε: «Αν θέλετε τη ζωή σας, παραδοθείτε» αλλά και πάλι δεν δόθηκε απάντηση. Σιγή απόλυτη επικράτησε στον αχυρώνα. Ο προμαχώνας ήταν ήδη περικυκλωμένος κι ο κλοιός του θανάτου αδιαπέραστος. Το ένδοξο τέλος των τεσσάρων αγωνιστών προδιαγραφόταν.. Γύρω από τον Αχυρώνα επικράτησε νεκρική σιγή εκείνες τις στιγμές. Οι Εγγλέζοι ταμπουρώθηκαν πίσω από τοίχους. Πήραν θέσεις σε μπαλκόνια, βεράντες, στέγες. Ξάπλωσαν στα χαντάκια. Την απόλυτη σιωπή, έσπασε μια φωνή : Παραδοθείτε.
– Μολών Λαβέ, απάντησαν τα κλείστρα των πολυβόλων των αγωνιστών και η μάχη ξεκίνησε.
Ριπές αυτομάτων, εκρήξεις από χειροβομβίδες, πολυβολισμοί, κραυγές πόνου, διαταγές Άγγλων, η εικόνα που επικρατούσε. Τα 4 παλικάρια έτρεχαν, εναλλάσσονταν, έριχναν με τα όπλα, έριχναν χειροβομβίδες, σκορπούσαν το θάνατο. Αρκετοί στρατιώτες τραυματίστηκαν και κάποιοι σκοτώθηκαν.
Ένας από τους αγωνιστές βγήκε από τον αχυρώνα πυροβολώντας, αλλά φονεύθηκε οπό Άγγλο στρατιώτη. Οι άλλοι αγωνιστές συνέχισαν να πυροβολούν και τραυμάτισαν ένα στρατιώτη και ένα λοχαγό. Στην ανταλλαγή νέων πυροβολισμών φονεύτηκε νέος αγωνιστής.
Οι στρατιώτες, άνοιξαν τρύπα στον Αχυρώνα και πέταξαν ρούχα λουσμένα με βενζίνη, έβαλαν φωτιά, μα έσβησε. Έφεραν ελικόπτερο, πέταξε πάνω απ’ τον Αχυρώνα, έριξε εμπρηστικά, φούντωσαν φλόγες, «το Χάνι της Γραβιάς» καιγόταν. Οι αγωνιστές όμως συνέχιζαν τη μάχη. ‘Ώσπου το ελικόπτερο έβρεξε με βενζίνη τον Αχυρώνα. Τα φλογοβόλα μετέτρεψαν τον προμαχώνα σε πυρακτωμένη κόλαση και οι αντάρτες άρχισαν ο καθένας με τη σειρά του την έξοδο πυροβολώντας, μέχρι που διάτρητοι έπεφταν στην αυλή του θυσιαστηρίου νεκροί. Ποιος έπεσε πρώτος, ποιος τελευταίος, κανείς δεν έμαθε ποτέ. Μόνο ισχυρισμοί των Εγγλέζων υπάρχουν για τη σειρά των σκυταλοδρόμων του Θανάτου. Στην ανάκριση λέχθηκε ότι πρώτος έπεσε ο Ανδρέας Κάρυος και σε λίγο ο Χρίστος Σαμάρας. Ακολούθησε ο Φώτης Πίττας και τελευταίος ο Ηλίας Παπακυριακού. ‘Όταν οι καπνοί διαλύθηκαν, οι πυροβολισμοί σταμάτησαν, οι Εγγλέζοι προχώρησαν δειλά και λόγχισαν τους ήρωες. Λόγχισαν τα νεκρά κορμιά με λύσσα και πυροβόλησαν τους ήρωες με περίστροφα. Δεν κινδύνευαν πια! Ο Ανδρέας Κάρυος κι ο Χρίστος Σαμάρας έπεσαν ο ένας κοντά στον άλλο κατά το νότο. O δάσκαλος, ο Φώτης Πίττας προς την ανατολή. Κι ο Ηλίας Παπακυριακού βρέθηκε προς το βορρά.
Οι τέσσερις αγωνιστές της ΕΟΚΑ με τον ηρωικό τους θάνατο συγκίνησαν και προκάλεσαν παγκόσμιο θαυμασμό. Ο τόπος της θυσίας τους, στον οποίο στήθηκαν οι ανδριάντες τους, έγινε εθνικό προσκύνημα. Σήμερα ο αχυρώνας και η πέριξ αυλή διαμορφώθηκαν σ’ ένα ενιαίο Μνημειακό Χώρο για να διαιωνίζει το μεγαλείο του ηρωισμού και της αυτοθυσίας τους.
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
