Δεν θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που συμμετείχα σε μια εκδήλωση για καταδίκη της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής και να βλέπω τόσο πολύ κόσμο. Αυτό σας τιμά όλους ιδιαίτερα. Το πιο σημαντικό, βλέπω κόσμο, βλέπω άτομα της δικής μου ηλικίας που γεννήθηκαν είτε κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής είτε μετά και αυτό είναι ενδεικτικό του πόθου για την επιστροφή.

Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα και νιώθω περήφανος που συμμετέχω στη σημερινή σεμνή τελετή για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Πεσόντων, Δολοφονηθέντων και Αγνοουμένων των Κοινοτήτων Πηγής και Περιστερώνας Αμμοχώστου κατά την τουρκική εισβολή του 1974. Από σήμερα ο χώρος αυτός και οι κοινότητες της περιοχής -και εδώ πρέπει να χαιρετίσουμε την Κοινότητα της Μοσφιλωτής για τη φιλοξενία του Μνημείου- σφραγίζουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο τη σχέση τους με τον προσφυγικό κόσμο της Κύπρου και θα αποτελούν σημείο αναφοράς στα γεγονότα και τις μαρτυρίες της βάρβαρης και παράνομης τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής.

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω, συγχαίροντας ιδιαίτερα τους Προέδρους και τα Μέλη των Κοινοτικών Συμβουλίων Πηγής και Περιστερώνας για την απόφαση ανέγερσης του Μνημείου. Να συγχαρώ τον κ. Ιακώβου για την ιδέα. Είναι πιο σημαντικό να αναγνωρίζουν τη δουλειά μετά που φεύγει κανείς, άρα πρέπει να είστε ιδιαίτερα περήφανος.

Το Μνημείο είναι ενδεικτικό του γεγονότος ότι ο κυπριακός λαός, 50 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, μισό αιώνα μετά, δεν έπαψε στιγμή να θυμάται, να τιμά, να αγωνίζεται και να κρατά ζωντανή την ελπίδα για επιστροφή. Δεν έπαψε να ανεγείρει Μνημεία που αποκαλύπτουν τον ηρωισμό, τις θυσίες και την περηφάνεια του για την Ιστορία μας, αλλά πολύ περισσότερο -για να απαντήσω σε κάποιους που κάνουν κριτική ότι κάνουμε πολλά Μνημεία- τα Μνημεία αποδεικνύουν πρώτα και πάνω από όλα την επιθυμία μας για απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας.

Ως Πολιτεία, ως κοινωνία, ο καθένας μας ξεχωριστά, στεκόμαστε με ευλάβεια και δέος απέναντι σε όλους όσοι αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν και μαρτύρησαν για χάρη της πατρίδας. Στεκόμαστε με περηφάνεια, ευγνωμοσύνη και σεβασμό απέναντι στους 33 πεσόντες, δολοφονηθέντες και αγνοούμενους Περιστερονοπηγιώτες και τους αποτίνουμε φόρο τιμής. Εξάλλου, το Μνημείο που εγκαινιάζουμε απόψε θα μαρτυρεί περίτρανα και θα προβάλλει έντονα σε όλους τους επισκέπτες και περαστικούς την προσφορά των δύο κοινοτήτων στον αγώνα προάσπισης της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας. Μνημεία, όπως το σημερινό, νοηματοδοτούν ιστορικά τον τόπο μας και τονώνουν το όραμα και τον πόθο, ιδιαίτερα στις νέες γενιές, για απελευθέρωση των σκλαβωμένων εδαφών μας και επανένωση της πατρίδας μας.

Ιστορικά, οι Κοινότητες της Πηγής και της Περιστερώνας Αμμοχώστου έχουν να επιδείξουν πλούσια εθνική, πολιτιστική και θρησκευτική δράση. Με μακραίωνη Ιστορία, με ουσιαστική συμμετοχή στους αγώνες του λαού μας, με αγιασμένες μορφές, όπως ο Άγιος Αναστάσιος και ο Άγιος Πανάρετος, εμπνευσμένους δασκάλους και πολλά άλλα, αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο της Ιστορίας της Κύπρου.

Από την Πηγή και την Περιστερώνα Αμμοχώστου φέρουν την καταγωγή τους πολλοί συμπατριώτες μας των Γραμμάτων, της πολιτικής και της Εκκλησίας. Ένας από αυτούς, άξιος γόνος, πρεσβευτής και ευεργέτης των δύο αυτών κοινοτήτων είναι και ο σεβαστός Γέροντας Εφραίμ. Ο Γέροντας αποτελεί μια πανορθόδοξη προσωπικότητα, που μέσω της Μονής Βατοπαιδίου και όχι μόνο έχει να επιδείξει ένα ανεπανάληπτο φιλανθρωπικό, πνευματικό και πολιτιστικό έργο, το οποίο απλώνεται χωρίς διακρίσεις σε όλον τον κόσμο και στις πλείστες των περιπτώσεων μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Ο δρόμος της προσφοράς του Γέροντα δεν μπορούσε να μην περάσει και από τον τόπο καταγωγής του, την Περιστερωνοπηγή Αμμοχώστου. Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου ανέλαβε, ως γνωστό, όλα τα έξοδα ανέγερσης του Μνημείου και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους ευεργέτες των δύο κοινοτήτων. Το γεγονός ότι ένα από τα 33 θύματα της βιαιότητας των Τούρκων εισβολέων είναι και ο μακαριστός πατέρας σας, Γέροντα Εφραίμ, δίνει και μια άλλη, πιο προσωπική, αν θέλετε, διάσταση στη σχέση σας με τα γεγονότα και τα πρόσωπα του Μνημείου.

Γέροντα μου, είχα τη χαρά και την ευλογία να σας επισκεφθώ πρόσφατα στο Άγιο Όρος και στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας -δεν ήταν η πρώτη μου επίσκεψη, αλλά ήταν η πρώτη ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η πρώτη μετά από την επίσκεψη του αείμνηστου Προέδρου Γλαύκου Κληρίδη, ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόταν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας- και να βιώσω το μέγεθος του πνευματικού αγώνα των πατέρων της Μονής. Δράττομαι λοιπόν της ευκαιρίας, για να σας ευχαριστήσω δημόσια για τη μεγάλη, πολύπλευρη και πολυσήμαντη προσφορά σας στον τόπο μας και στον Ελληνισμό γενικότερα.

Η διατήρηση της μνήμης των κατεχομένων εδαφών μας αποτελεί μέγιστη πράξη εθνικής ευθύνης και εθνικής υποχρέωσης. Φέτος, με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την επέτειο της τουρκικής εισβολής, οι μνήμες δεν είναι μόνο πιο έντονες, αλλά μας κρίνουν και επιτάσσουν την εντατικοποίηση των προσπαθειών για επανένωση της πατρίδας μας. Σας άκουσα πάρα πολύ καλά, κύριοι Προέδροι των δύο Κοινοτήτων. Η τουρκική αδιαλλαξία δυστυχώς παραμένει διαχρονικά το μεγαλύτερο εμπόδιο στις προσπάθειες μας για επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Παρά τις απογοητεύσεις, τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, για εμάς δεν υπάρχει καμία άλλη επιλογή από την επανένωση του τόπου μας.

Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων, το απαράδεκτο στάτους κβο δεν είναι στατικό και δυστυχώς τα τετελεσμένα της εισβολής μέρα με τη μέρα χειροτερεύουν. Ο στόχος μας είναι ένας και μοναδικός: να λύσουμε το Κυπριακό στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με μια λύση, όπου δεν ζητούμε πολλά πέραν του να είναι βιώσιμη και λειτουργική για όλους τους νόμιμους κατοίκους τούτου του τόπου.

Με δικές μας πρωτοβουλίες καταφέραμε να εντατικοποιήσουμε ξανά το διεθνές ενδιαφέρον και εργαζόμαστε μεθοδικά για αντιμετώπιση των όποιων προκλήσεων και για ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών.

Στις 8:30 απόψε μεταβαίνω στις Βρυξέλλες. Αύριο το πρωί, στο περιθώριο της παρουσίας μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα έχω συνάντηση και με την προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, μια συνάντηση που θεωρώ θα είναι σημαντική για την εξέλιξη της προσπάθειας για επανέναρξη των συνομιλιών.

Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι δεν επαναπαυόμαστε και σε καμία περίπτωση δεν καταθέτουμε τα όπλα. Στο τέλος της ημέρας, αν θέλουμε πραγματικά να τιμούμε τους ήρωες μας, έχουμε ευθύνη απέναντι σε όλους τους μάρτυρες της πατρίδας μας, ευθύνη και χρέος απέναντι στους 33 πεσόντες, να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να επανενώσουμε τον τόπο μας.

(ΡΜ/ΝΖ/ΓΣ)