Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μακαριότατε, Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι κομμάτων, κύριοι Υπουργοί και Βουλευτές, Εκπρόσωποι του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, κύριε Ευρωβουλευτή, Κύριε Πρόεδρε και Μέλη του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας, κυρίες και κύριοι,
Εκ μέρους της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ και του Προέδρου Μάριου Καρογιάν, θα ήθελα να σας συγχαρώ για τη σημερινή εκδήλωση και συνάμα να σας ευχαριστήσω για το βήμα που παρέχεται για να χαιρετήσουμε και να εκφράσουμε τις θέσεις μας. Εκφράζουμε θερμά συγχαρητήρια προς όλους τους διοργανωτές και ειδικά στο Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας, του οποίου η θέση για επίσημη θέσπιση του θεσμού εκ μέρους της κυβέρνησης μας βρίσκει σύμφωνους.
Τα δημογραφικά στοιχεία για τη χώρα μας επιβεβαιώνουν την αύξηση του ποσοστού πολιτών τρίτης ηλικίας, όπως επίσης και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε γυναίκες και άνδρες, στοιχεία που μας ωθούν να αναπροσαρμόσουμε την προσέγγιση και τις πολιτικές μας. Η επανενσωμάτωση ατόμων τρίτης ηλικίας στο κοινωνικό σύνολο και η καταπολέμηση της κοινωνικής απομόνωσης τους πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα, όπως φυσικά και η πλήρης ενάσκηση του δικαιώματος στην ενεργή, υγιή και αξιοπρεπή γήρανση.
Η πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής και Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Τρίτη Ηλικία είναι εξέλιξη την οποία χαιρετίζουμε με ικανοποίηση και ευαρέσκεια. Πέραν, όμως, της λεκτικής υποστήριξης, οφείλουμε από κοινού να συμβάλουμε στην άμεση ολοκλήρωση και εφαρμογή αυτής της Εθνικής Στρατηγικής, στη βάση διεθνών προτύπων. Αποστολή όλων μας, ως κοινωνικοί εταίροι, πρέπει να είναι η εξεύρεση πρακτικών λύσεων, υλοποιήσιμων λύσεων και ως Δημοκρατική Παράταξη δηλώνουμε έτοιμοι να συμβάλουμε εποικοδομητικά προς αυτή την κατεύθυνση, όπως ελπίζω να διαπιστώσετε από την παράθεση εισηγήσεων που ακολουθούν.
Θα ήταν αδόκιμο και αντιπαραγωγικό να αναλώσω χρόνο κακίζοντας, εκ των υστέρων, τα φαινόμενα κοινωνικής αναλγησίας, αδιέξοδης γραφειοκρατίας και αναποτελεσματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων της τρίτης ηλικίας, που αποδεδειγμένα καταγράφηκαν στο παρελθόν, εντούτοις σημειώνω την ανάγκη παραδειγματισμού από τις εμπειρίες του παρελθόντος και αλλαγής πλεύσης.
Αγαπητοί Σύνεδροι,
Η αξιοπρέπεια στη γήρανση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανεξαρτησία, κάτι που δεν μπορεί απλά να είναι αποτέλεσμα επιδοματικής πολιτικής, αφού τα άτομα τρίτης ηλικίας δεν είναι ούτε επαίτες, ούτε θα πρέπει να αφεθούν απροστάτευτα φθάνοντας στο σημείο να θεωρούνται οικονομικά «ευάλωτοι» πολίτες.
Αφουγκραζόμαστε μεν την ανάγκη οικονομικής στήριξης τους, όπου χρειάζεται, αλλά αναγνωρίζουμε παράλληλα την υποχρέωση να δημιουργηθούν συνθήκες που θα εξασφαλίζουν την οικονομική ανεξαρτησία τους. Αυτό θα επιτευχθεί με επαρκή συντάξιμα ωφελήματα, που θα αντανακλούν τις ανάγκες της κάθε εποχής, με στήριξη και καθοδήγηση για ορθό οικονομικό προγραμματισμό, καθώς και σημαντική επένδυση του κράτους σε αναγκαίες και βοηθητικές υπηρεσίες.
Αναμφίβολα ορθή και ενισχυτική κίνηση, υπήρξε η εξαγγελία του Υπουργού Εργασίας, για αύξηση της βασικής σύνταξης από τη νέα χρονιά, το οποίο είναι μια καλή αρχή και φυσικά μια αναγνώριση του προβλήματος. Σε συνδυασμό με την ανάγκη προστασίας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ενεργώντας εντός των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, οφείλουμε να μελετήσουμε τρόπους ανακατανομής δημόσιων δαπανών για επένδυση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες για την τρίτη ηλικία, ενισχύοντας έτσι το διαθέσιμο εισόδημα τους.
Επιπρόσθετα, ως Πολιτεία οφείλουμε να εγκύψουμε στην οργάνωση και λειτουργία μιας νέας για τη χώρα μας πρακτικής, που αφορά τη δημιουργία κοινοτήτων υποβοηθούμενης και υποστηριζόμενης διαβίωσης, γνωστής και ως Assisted Living. Η διαφοροποίηση αυτού του μοντέλου από τους συνήθεις οίκους ευγηρίας, πέραν της οικονομικής στήριξης από το κράτος που θα πρέπει να σταθεί αρωγός, θα είναι η ευχέρεια των ατόμων να ζουν σε ένα βαθμό ικανοποιητικής ανεξαρτησίας, που ακριβώς συνδράμει στην ενεργή και αξιοπρεπή διαβίωση. Ως μοντέλο καλής πρακτικής, μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει ταυτόχρονα και εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης για τη χώρα, με όλα τα συνεπακόλουθα οφέλη.
Κυρίες και Κύριοι,
Περηφανευόμαστε για το Γενικό Σχέδιο Υγείας, μια από τις μεγαλύτερες κοινωνικές κατακτήσεις της χώρας. Για να θεωρείται όμως αποδοτικό και ολοκληρωμένο, θα πρέπει να το καταστήσουμε πλήρως λειτουργικό προς τις ανάγκες γηραιότερων συμπολιτών μας. Στην επαρκή παροχή υγειονομικών υπηρεσιών, που αποτελεί θεμελιώδες και πανανθρώπινο αγαθό, θα πρέπει η Πολιτεία να προσθέσει την παροχή υπηρεσιών που αποδεδειγμένα λειτουργούν ευεργετικά σε αντίστοιχες ομάδες πληθυσμού σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κάτι τέτοιο προνοεί τον εμπλουτισμό των υπηρεσιών με δωρεάν κατ’ οίκον περίθαλψη, με την πλήρη αξιοποίηση της υπό εκκόλαψη Εθνικής Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, καθώς και με τη συμπερίληψη υπηρεσιών φυσικοθεραπείας, κινησιοθεραπείας, ψυχολογικής στήριξης και εναλλακτικών μορφών θεραπείας.
Ταυτόχρονα, πρέπει πάση θυσία να καταπολεμηθεί κάθε ενέργεια παρενόχλησης, κακομεταχείρισης ή και άσκησης βίας κατά ηλικιωμένων, στοιχεία που κατά καιρούς είδαμε να συμβαίνουν και τα οποία δεν τιμούν καθόλου τη χώρα και την κοινωνία μας. Ο θεσμός «Κόκκινο Κουμπί» που από το 2019 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο είναι ένα καθόλα χρήσιμο εργαλείο που πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή για να λειτουργεί κατασταλτικά, αλλά πρωτίστως αποτρεπτικά έναντι σε φαινόμενα βίας και παρενόχλησης.
Φίλες και Φίλοι,
Ως Δημοκρατική Παράταξη αναγνωρίζουμε τη σπουδαιότητα ενεργούς γήρανσης, η οποία εξασφαλίζει τη δραστηριοποίηση για σκοπούς σωματικής και ψυχικής υγείας των συμπολιτών μας.
Ως πρώτο μέτρο προς επίτευξη της ενεργούς γήρανσης προτείνουμε την παροχή δωρεάν χρήσης των αστικών και υπεραστικών λεωφορείων για άτομα άνω των 70 ετών, με στόχο την εύκολη, ασφαλή αλλά και συχνή διακίνηση, λύνοντας σε σημαντικό βαθμό ένα υπαρκτό πρόβλημα των ηλικιωμένων μας.
Περαιτέρω, ενθαρρύνουμε και προτρέπουμε την Πολιτεία να δημιουργήσει προγράμματα τεχνολογικού αλφαβητισμού για συνταξιούχους, εργαλείο που θα βοηθήσει στη διεκπεραίωση υποχρεώσεων και εκπλήρωση καθημερινών αναγκών, αξιοποιώντας τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα
Η ενεργή γήρανση και κατ’ επέκταση η βελτίωση της ποιότητας ζωής μπορεί να προέλθει από την ενεργή εμπλοκή σε δραστηριότητες, όπως αθλητικά, πολιτιστικά και άλλα κοινωνικά δρώμενα. Η δημιουργία εργαστηρίων και ομίλων για ηλικιωμένους, από ένα κράμα δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και θα παρέχουν εργαλεία καθημερινής ενασχόλησης, μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα υποβοηθητικά, κρατώντας τους γηραιότερους συμπολίτες μας κοινωνικά ενεργούς και δραστήριους, με όλα τα συνεπακόλουθα κοινωνικά και υγειονομικά οφέλη.
Επιπλέον, στην προσπάθεια μας να τους διατηρήσουμε εμπλεκόμενους ως θεατές και καταναλωτές – ειδικά στις τέχνες, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό – θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τη θέσπιση ξεχωριστής τιμολογιακής πολιτικής, με σαφή μείωση κόστους, όπως ισχύει για παιδιά και μαθητές. Αυτός θα ήταν ένας καλός τρόπος να στηριχθεί η αύξηση της συμμετοχής των ηλικιωμένων στα καθημερινά δρώμενα.
Αγαπητοί Σύνεδροι
Τέτοιες πρακτικές και εργαλεία όπως αυτά που μόλις περιέγραψα, που είναι ευρέως διαδομένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες προηγμένες χώρες, θα θέλαμε ως Δημοκρατική Παράταξη να δούμε να ενσωματώνονται στην Εθνική Στρατηγική για την Τρίτη Ηλικία και στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Ευελπιστούμε ότι οι εισηγήσεις μας να αποτελέσουν πρακτικές και εφαρμόσιμες λύσεις, όπως ανέφερα εξ αρχής, και σας διαβεβαιώ ότι το ενδιαφέρον μας δεν είναι ούτε πλασματικό, ούτε παροδικό, εξού και πρόθεση μας είναι να συμβάλουμε με αυτές ενεργά στη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να σημειώσω ότι η εδώ παρουσία μας σήμερα, έχει παράλληλα σκοπό να τιμήσει το δικό σας καθημερινό αγώνα και να στηρίξει τις δικές σας προσπάθειες και επιδιώξεις. Γινόμαστε κοινωνοί των δικών σας εμπειριών, οι οποίες μας κάνουν σοφότερους και από αυτές οφείλουμε να αντλήσουμε χρήσιμα συμπεράσματα, μετατρέποντας τα σε ωφέλιμες πολιτικές. Μεταφέρω προς όλους τους συνέδρους ένα μήνυμα στήριξης, αλλά προπάντων ευχαριστίας προς όλους εσάς. Σας ευχαριστούμε γιατί υπήρξατε στυλοβάτες ανόρθωσης και προόδου της χώρας μας και δική μας ευθύνη είναι να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσετε να απολαμβάνετε απρόσκοπτα τα οφέλη της δικής σας πολυετούς προσφοράς στον τόπο. Αναμφίβολα, έχετε την απεριόριστη εκτίμηση και αγάπη μας.
