«[…] Ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν προγόνων πρῶτον»

επισήμανε ο Περικλής στον περίφημο Επιτάφιο Λόγο του, που εκφώνησε μετά τον πρώτο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου για να τιμήσει τους πρώτους πεσόντες Αθηναίους οπλίτες, και τον οποίο διασώζει και παραθέτει στην «Ιστορία» του ο  Θουκυδίδης.

«Δίκαιο και σωστό σε τέτοια ώρα», συνεχίζει ο αρχαίος Έλληνας πολιτικός και στρατηγός, «να τους προσφέρουμε την τιμή της μνήμης».

«Γιατί από γενιά σε γενιά οι ίδιοι πάντα έζησαν στη γη μας και χάρη στην ανδρεία τους, μας την παρέδωσαν ελεύθερη. Έπαινος ταιριάζει στους προγόνους μας, αλλά ακόμα μεγαλύτερος στους πατέρες μας. Μόχθησαν για να προσθέσουν σ᾽ εκείνα που κληρονόμησαν την όση εξουσία και δύναμη μας άφησαν […]».

Είναι με βαθιά συγκίνηση και εθνική υπερηφάνεια που παρευρίσκομαι σήμερα μαζί σας, εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανήμερα της εορτής της κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο ηρωοτόκο Μηλικούρι, την κοινότητα που εξέθρεψε γενναίους αγωνιστές και γενέτειρα του στενού συνεργάτη του Αρχηγού Διγενή, Αντώνη Γεωργιάδη, για να τελέσουμε τα αποκαλυπτήρια της προτομής του.

Καταθέτουμε στέφανα τιμής και εκφράζουμε αιώνιο μήνυμα σεβασμού και απέραντης ευγνωμοσύνης για την πλούσια δράση του, τόσο κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, όσο και κατά τη μετέπειτα πορεία του, καθόσον υπήρξε ένας ευυπόληπτος πολίτης και υπόδειγμα ενσυνείδητης φιλοπατρίας, ταπεινότητας, αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς που εργάστηκε και έδρασε στον στενό κύκλο των συνεργατών του Αρχηγού της ΕΟΚΑ.

Σήμερα, σε αυτό το συναπάντημα της Ιστορίας, θα αναβαπτιστούμε στα ιδανικά, τις αρχές και τις αξίες με τα οποία γαλουχήθηκε ο Αντώνης Γεωργιάδης και θα επιχειρήσουμε να αντλήσουμε τα μηνύματα από τις αθάνατες ιδέες που τον ενέπνευσαν, οι οποίες παρά τη φθορά που επιφέρει ο χρόνος παραμένουν μέχρι και σήμερα εμφατικά παρούσες και απαραίτητες.

Ο άξιος γόνος της περικαλλούς κοινότητας Μηλικουρίου, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του υπήρξε ένα σπουδαίο και εναργές πρότυπο πατριωτισμού και αυταπάρνησης. Υπήρξε ένας ξεχωριστός Έλληνας, ένας ενεργός πατριώτης ένας λαμπρός αγωνιστής.Εκφραστής των ιδανικών, των αξιών και των αθάνατων ιδεών του Ελληνισμού.

Αγνός και ειλικρινής εκφραστής του μαχητικού πνεύματος της αδούλωτης γενιάς του 55 – 59.

Ο Αντώνης Γεωργιάδης, παρά την ενεργό συμμετοχή του στον λαμπρό αγώνα της γενιάς του, δεν επιδίωξε να δρέψει δάφνες δόξας.

Δεν διεκδίκησε τα εύσημα για την προσφορά του στην πατρίδα. Δεν εκμεταλλεύθηκε τη θέση που κατείχε στον αγώνα για ίδιον όφελος.

Ο Πρόεδρος Μακάριος τον τίμησε διορίζοντάς τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων της προσωρινής Κυβέρνησης κατά τη μεταβατική περίοδο. Όταν ο Αντώνης Γεωργιάδης διαφώνησε σε ζητήματα διακυβέρνησης, αποχώρησε οικειοθελώς, και με περισσή ταπεινότητα, λίγους μήνες μετά τον διορισμό του.

Μετέβη στη Γερμανία όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του και ακολούθως απέφυγε ηθελημένα να αναμιχθεί στην πολιτική ζωή του τόπου. Για το υπόλοιπο της ζωής του, μέχρι την τελευταία στιγμή πορεύθηκε με ήθος, αξιοπρέπεια, ανθρωπιά και καρτερικότητα.

Τήρησε ηθελημένα  μία στάση εκούσιας, εκκωφαντικής σιωπής, με αποτέλεσμανα μην λάβει την έκταση που πραγματικά άρμοζε η συμμετοχή, ο ρόλος του και η προσφορά του στον αγώνα και στα κοινά.

Υπήρξε ένας διακεκριμένος και φλογερός αγωνιστής της ελευθερίας. Ένας μεγάλος άνθρωπος με ξεχωριστή προσωπικότητα.

Την προσωπικότητά του διαμόρφωσε η γαλούχησή του από πολύ νωρίς με τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη και η αστείρευτη αγάπη του για την Ελλάδα.

Ολοκληρώνοντας τη φοίτησή του στο Ελληνικό Γυμνάσιο Πάφου, σπούδασε θεολογία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.

Εντάχθηκε από τους πρώτους στην ΕΟΚΑ. Τον Σεπτέμβριο του 1955 συνελήφθη και μεταφέρθηκε στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, όπου φυλακίστηκε μέχρι τις 19 Ιανουαρίου του 1956, όταν, μετά από μια καλά οργανωμένη επιχείρηση, μαζί με τους Πολύκαρπο Γιωρκάτζιη και άλλους τρεις συναγωνιστές τους πέτυχαν την πρώτη από τέσσερις συνολικά επιτυχημένες αποδράσεις που πραγματοποιήθηκαν από αγωνιστές στα κρατητήρια.

Μετά την απόδρασή του ανέβηκε στο βουνό και ανέλαβε την αρχηγία των αντάρτικων ομάδων της περιοχής Μηλικουρίου - Γερακιών – Πεδουλά μέχρι τον Ιούνιο του 1956.

Ακολούθως και μέχρι το πέρας του αγώνα υπηρέτησε αθόρυβα και μεθοδικά στο πλευρό του Αρχηγού Διγενή. Το ίδιο αθόρυβα και μεθοδικά διήγε ολόκληρή του τη ζωή.

Κυρίες και κύριοι,

«Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται

ζυγόν δουλείας ας έχωσι»,

μας υποβάλλει ο ποιητής μας Ανδρέας Κάλβος στο ρητό που είναι χαραγμένο στο μνημείο ηρώων της κοινότητας.

«Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία».

«Αυτή […] επτέρωσε τον Ίκαρον·

και αν έπεσεν ο πτερωθείς κι επνίγη θαλασσωμένος·

Αφ’ υψηλά όμως έπεσε, και απέθανεν ελεύθερος […]».

Ο Αντώνης Γεωργιάδης, όπως και οι πλείστοι της γενιάς του επικού αγώνα του 55-‘59 ενσάρκωναν αυτήν την ακτινοβολούσα, αμοιβαίως συνυφασμένη τριάδα λέξεων, της «Ἑις Σάμον» ωδής του Ζακυνθινού ποιητή Ανδρέα Κάλβου.

Τρεις λέξεις που αιώνες κατευθύνουν τη μοίρα των Ελλήνων.

Αρετή, Τόλμη και Ελευθερία.

Μέσα από τη στάση ζωής τους μάς διδάσκουν και μας καλούν να ενστερνιστούμε το προφανές. Ότι η ελευθερία, ως το υπέρτατο ανθρώπινο αγαθό, δεν χαρίζεται. Τουναντίον, αποκτάται με περίσκεψη, προβληματισμό, στερήσεις, κόπους, θυσίες, αγώνα, αποφασιστικότητα και αυταπάρνηση.

Και αποτελεί μέγιστο σφάλμα να θεωρεί κανείς ότι οι εύτολμοι, οι γενναίοι του 55 – ‘59, είχαν άγνοια κινδύνου όταν ενσυνείδητα έδιναν τον όρκο και εντάσσονταν στον αγώνα απελευθέρωσης και αυτοδιάθεσης της Κύπρου.

Όταν ενσυνείδητα έθεταν υπεράνω κάθε προσωπικής επιθυμίας και οφέλους την εσωτερική ευθύνη και το καθήκον που αισθάνονταν έναντι του τόπου, του λαού και της Ιστορίας του.

Γνώριζαν επακριβώς τον κίνδυνο. Αντιλαμβάνονταν πλήρως το διακύβευμα. Αισθάνονταν απολύτως τον φόβο.

Αυτή η επίγνωση, η συναίσθηση της δυσχερούς πραγματικότητας και της υπέρμετρης διακινδύνευσης τούς καθιστά ξεχωριστούς, ιδιαίτερους, διαλεχτούς.

Μπορεί όπως μας διδάσκει ο Κάλβος, τα κέρινα φτερά του Ικάρου να έλιωσαν και αυτός να πνίγηκε στη θάλασσα, από ψηλά όμως έπεσε κι «απέθανεν ελεύθερος» και όχι υπόδουλος και ατιμωμένος.

Κυρίες και κύριοι,

Ευρισκόμενοι στο Μηλικούρι γινόμαστε δέκτες της φορτισμένης ιστορικά αύρας της ηρωοτόκου  κοινότητας. Γινόμαστε δέκτες της ζωογόνου δύναμης και πνοής της παλαίφατης και σεβάσμιας Ιεράς Βασιλικής και Σταυρoπηγιακής Μονής της Παναγίας του Κύκκου, όπου σήμερα, ανήμερα της Κοιμήσεως, οι πιστοί προσέρχονται για να λάβουν την ευλογία της.

Αναπόφευκτα η μνήμη ανατρέχει στα γεγονότα της 11^ης Μαρτίου 1957, όταν η κοινότητα τέθηκε σε καταναγκαστικό κατ’ οίκον περιορισμό από τις αποικιακές Αρχές, στην προσπάθεια σύλληψης του Διγενή. Υπέστησαν ανείπωτη ταλαιπωρία για 54 ολόκληρες ημέρες οι κάτοικοι του Μηλικουρίου, αλλά δεν λύγισαν. Αντιμετώπισαν την κατάσταση με παροιμιώδη υπομονή και καρτερικότητα.

Ανακαλούμε στη μνήμη το λεωφορείο που εκτελούσε τη γραμμή Μηλικουρίου - Κύκκου - Ξερού - Μόρφου – Λευκωσίας, το οποίο καθώς διέσχιζε τα χωριά η φιλανθρωπία και η αλληλεγγύη των Κυπρίων το φόρτωναν με κάθε λογής τρόφιμα και εφόδια για τους κατοίκους της αποκλεισμένης ορεινής κοινότητας.

Δίκαια, λοιπόν, μπορεί να καυχάται το Μηλικούρι σήμερα. Η ομόθυμη, σύσσωμη και ενθουσιώδης συμμετοχή των κατοίκων στους αγώνες τη πατρίδας μας, αποτελεί καταστάλαγμα αρετής και ανιδιοτελούς προσφοράς. Η άφθαστη ηρωική θυσία των τέκνων του, σαν διαπρύσιος κήρυκας καλεί για συνέχιση του αγώνα μας για άρση της κατοχής, για την απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας.

Εδώ επικεντρώνονται σήμερα οι προσπάθειές μας ως κυβέρνησης. Να καταστεί δυνατή η άρση του αδιεξόδου και η επανέναρξη της διαδικασίας των συνομιλιών, με τελικό στόχο την κατάληξη σε μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του κυπριακού προβλήματος.

Μια λύση που θα επιτρέψει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου να συμβιώνουν μέσα σε συνθήκες ασφάλειας, ισονομίας και ισοπολιτείας.

Το ιερό παράδειγμα του Αντώνη Γεωργιάδη και όλων των ηρώων του 55 – ‘59, που όρθωσαν το ανάστημα απέναντι στην παντοδύναμη βρετανική αυτοκρατορία και δάμασαν τις απόκρημνες βουνοπλαγιές της Κύπρου, αποτελεί σάλπισμα εγρήγορσης και αγώνα για ανατροπή της υφιστάμενης απαράδεκτης κατάστασης και φωτεινός φάρος που υποδεικνύει την πορεία την οποία οφείλουμε να ακολουθήσουμε.

Η προτομή του θα συμβολίζει την αιώνια εκτίμηση του Κυπριακού Ελληνισμού στο πρόσωπό του και θα αποτελεί ταυτόχρονα παντοτινό μάρτυρα των ηρωικών πράξεών του, κατά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1955 - 1959.

Με αυτές τις σκέψεις και με περίσσεια συγκίνηση θα παραδώσουμε σε λίγο στο φως την προτομή του Αντώνη Γεωργιάδη. Εύχομαι να αποτελέσει πηγή καρτερίας, δύναμης και αντοχής, μέχρι την άγια ώρα που θα άρουμε την κατοχή, θα κλείσουμε τις ανεπούλωτες πληγές της τουρκικής εισβολής και θα θέσουμε τις βάσεις για την ελευθερία στην πατρίδα μας.

Μέχρι τότε δίνουμε την υπόσχεση ότι δεν θα εγκαταλέιψουμε την αποστολή μας να προστατεύσουμε ό,τι κινδυνεύει και να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει.

Τιμή και δόξα στον Αντώνη Γεωργιάδη. Άξιος. 

Σας ευχαριστώ.

(ΕΠ/ΕΧΡ)