1. Θαλάσσια Aύρα (Sea Breeze):
Η θαλάσσια αύρα ανήκει στην κατηγορία των ημερήσιων ανέμων και παρατηρείται όταν δεν επηρεαζόμαστε από κάποια συγκεκριμένη ροή ανέμου εξαιτίας έντονων μεταβολών της ατμοσφαιρικής πίεσης, με αποτέλεσμα η διεύθυνση του ανέμου να καθορίζεται από τα τοπικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής, αλλά και από τη θάλασσα. Η δημιουργία της θαλάσσιας αύρας οφείλεται στη θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ της θάλασσας και της στεριάς, με το φαινόμενο να είναι πιο έντονο όταν η διαφορά θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερη. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται συχνά κατά τους θερμούς μήνες του χρόνου, με τη μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση να παρατηρείται κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
Ο μηχανισμός της θαλάσσιας αύρας είναι ιδιαίτερα απλός:
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η ξηρά θερμαίνεται πολύ πιο εύκολα και γρηγορότερα σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας καθώς η θάλασσα έχει μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα. Συγχρόνως λοιπόν και ο αέρας πάνω από την ξηρά θερμαίνεται περισσότερο απ’ ότι ο αέρας πάνω από τη θάλασσα. Λόγω της θέρμανσης αυτής και καθώς η ημέρα προχωράει, παρατηρείται διαστολή του αέρα πάνω από την ξηρά και συστολή του αέρα πάνω από τη θάλασσα, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται χαμηλότερες πιέσεις πάνω από την ξηρά (στην ουσία παρατηρείται ένα “θερμικό χαμηλό” στη στεριά) και υψηλότερες πιέσεις πάνω από τη θάλασσα. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε ροή του ανέμου από τη θάλασσα προς την ξηρά, με τον άνεμο αυτό να τον ονομάζουμε θαλάσσια αύρα. Να σημειώσουμε ότι από ένα ορισμένο ύψος (περίπου 1km και άνω), η πίεση είναι μεγαλύτερη πάνω από τη ξηρά απ’ ότι πάνω από τη θάλασσα, με αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση να παρατηρείται ροή του ανέμου από τη ξηρά προς τη θάλασσα, κλείνοντας με αυτό τον τρόπο τον δακτύλιο της κλειστής κυκλοφορίας της θαλάσσιας αύρας. Στην εικόνα πιο κάτω βλέπετε τον μηχανισμό της θαλάσσιας αύρας:
Το μέγιστο της έντασης της θαλάσσιας αύρας παρατηρείται την ώρα που υπάρχει η μεγαλύτερη θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ ξηράς και θάλασσας (δηλαδή κατά τις πρώτες απογευματινές ώρες) ενώ στη συνέχεια η ένταση της μειώνεται και σταματάει καθώς βραδιάζει. Να σημειώσουμε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ ξηράς – θάλασσας, τόσο πιο έντονη θα είναι η ένταση της θαλάσσιας αύρας. Επίσης, η θαλάσσια αύρα μπορεί να φτάσει έως και περίπου 40 χιλιόμετρα μακριά από την ακτογραμμή.
Όταν η θαλάσσια αύρα φτάσει το καλοκαίρι στο εσωτερικό του νησιού (όπως για παράδειγμα σε περιοχές της Λευκωσίας, Αθηένου κ.τ.λ), βλέπουμε αισθητή πτώση της θερμοκρασίας (π.χ από τους 40 βαθμούς Κελσίου στους 32 βαθμούς Κελσίου σε διάστημα 1-2 περίπου ωρών), αλλά ταυτόχρονα παρατηρείται σημαντική αύξηση των επιπέδων υγρασίας με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δυσφορία (παρόλο που η θερμοκρασία πέφτει αισθητά).
Επίσης, όταν υπάρχει αρκετή αστάθεια, η έλευση της θαλάσσιας αύρας στο εσωτερικό από διάφορες κατευθύνσεις δημιουργεί μια ζώνη σύγκλισης και συχνά παρατηρείται η εκδήλωση καταιγίδας/καταιγίδων. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην οροσειρά του Τροόδους όταν οι θαλάσσιες αύρες εισχωρήσουν μέσα στο νησί και μεταφέρουν την απαιτούμενη υγρασία, υποβοηθούμενες από τις αύρες κοιλάδων. Μπορεί οι θαλάσσιες αύρες να συνεισφέρουν στην εκδήλωση καταιγίδων στις περιοχές που προαναφέραμε, το αντίθετο όμως συμβαίνει στα παράλια καθώς οι θαλάσσιες αύρες αποτρέπουν την εκδήλωση βροχών σε αυτές τις περιοχές.
2. Aπόγειος αύρα (Land Breeze):
Κατά τη διάρκεια της δύσης του ήλιου και καθώς η θαλάσσια αύρα σταματάει, δημιουργείται το αντίστροφο φαινόμενο από αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω. Όσο βραδιάζει, η επιφάνεια της ξηράς και της θάλασσας θα αρχίσουν να ψύχονται και λόγω της μικρότερης θερμοχωρητικότητας της ξηράς, η ξηρά θα χάνει πιο γρήγορα τη θερμοκρασία της σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας. Σε κάποια φάση, η θερμοκρασία και των 2 επιφανειών θα εξισωθεί και σε αυτό το σημείο η θαλάσσια αύρα θα έχει παύσει τελείως. Ωστόσο, καθώς προχωράει η νύχτα, η ξηρά θα συνεχίσει να χάνει θερμότητα με γρηγορότερο ρυθμό απ΄ότι η επιφάνεια της θάλασσας, με αποτέλεσμα η πίεση πάνω από την ξηρά να γίνεται υψηλότερη απ’ ότι πάνω από τη θάλασσα. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε ροή του ανέμου από τη ξηρά προς τη θάλασσα, με τον άνεμο αυτό να ονομάζουμε απόγειος αύρα.
Να σημειώσουμε ότι λόγω του ότι οι θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ της επιφάνειας της ξηράς και της θάλασσας κατά τη νύχτα είναι μικρότερες σε σχέση με την ημέρα, η απόγειος αύρα είναι ασθενέστερη από τη θαλάσσια αύρα ενώ και το ύψος της είναι μικρότερο.
