Αισθήματα συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας μας πλημμυρίζουν κάθε φορά που τιμούμε τον ιερό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 και μνημονεύουμε τους ήρωες αγωνιστές που πάλεψαν και θυσίασαν τη ζωή τους στην ανεπανάληπτη αυτή εξέγερση. Επιτρέψτε μου να μεταφέρω τους εγκάρδιους χαιρετισμούς του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος, παρά την εκ του αντιθέτου επιθυμία του, δεν βρίσκεται σήμερα μαζί μας λόγω της απουσίας του στο εξωτερικό, όπου έδωσε την εβδομάδα που μας πέρασε τον δικό του διπλωματικό αγώνα για το καλό του τόπου μας.

Το ξημέρωμα εκείνο της 1^ης Απριλίου του 1955, ακολουθώντας τα βήματα των ηρώων της εποποιίας του 1821, οι Έλληνες της Κύπρου έδωσαν συλλογική υπόσχεση και αψηφώντας την υπεροχή των Άγγλων κατακτητών κίνησαν για το μονοπάτι που οδηγούσε στα σκαλοπάτια της λευτεριάς. Όλοι μαζί σαν μια γροθιά, οι απλοί άνθρωποι της Κύπρου έβαλαν υπεράνω όλων την αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία και τόλμησαν εκείνο που για άλλους φάνταζε παράτολμο και ακατόρθωτο: ύψωσαν το ανάστημά τους και με το σθένος που χαρακτηρίζει την ελληνική ψυχή διεκδίκησαν την οικουμενική αξία της δημοκρατίας, για τους ίδιους και τις επόμενες γενεές.

Οι εφτά σχεδόν δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε όχι μόνο δεν ήταν αρκετές για να σβήσουν από τη μνήμη μας το χρέος μας απέναντι στον ηρωικό αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού, αλλά δυνάμωσαν τη φλόγα της ιστορικής ευθύνης για τη διασφάλιση ενός καλύτερου και ασφαλέστερου μέλλοντος.

Κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ στο μεγαλείο όσων το 1955-59 δεν δείλιασαν και αγωνίστηκαν σε κάθε χωριό και κάθε πόλη, με μοναδικό και αταλάντευτο στόχο την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού. Τιμούμε με σεβασμό όσους πρόσφεραν τη ζωή τους, κακοποιήθηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, σε μια μάχη άνιση, με ελάχιστο οπλισμό, υποτυπώδη στρατιωτική εκπαίδευση, απέναντι σε έναν εχθρό με σαφώς μεγαλύτερες δυνάμεις.

Παρά την υπεροχή του αγγλικού ζυγού, υπό την ηγεσία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή οι Κύπριοι, οι απλοί πολίτες της πολύπαθης πατρίδας μας, από τον πιο ηλικιωμένο μέχρι τους μαθητές, παρέδωσαν μαθήματα ηρωισμού και γέμισαν τις σελίδες της Ιστορίας του Έθνους με το αίμα τους.

Οι απλοί άνθρωποι που έδειξαν χωρίς δεύτερη σκέψη θάρρος και αυταπάρνηση, που κατέκλυσαν τους δρόμους διαδηλώνοντας και διεκδικώντας την ελευθερία τους, που έκρυψαν τους αντάρτες αγωνιστές μας στα καταφύγια των σπιτιών τους, είναι οι δικοί μας ήρωες. Είναι αυτοί οι συνηθισμένοι άνθρωποι που διεκδίκησαν με όλα τα μέσα που είχε ο καθένας στη διάθεσή του το αυτονόητο, χωρίς κανένας να λιποτακτήσει και να εγκαταλείψει τον αγώνα. Για αυτό και ο ένδοξος Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ καταγράφεται με ανεξίτηλο μελάνι στο βιβλίο της Ιστορίας του Ελληνισμού. Για τους τιμημένους αυτούς προγόνους μας κατακλυζόμαστε από υπερηφάνεια και σεβασμό.

Φίλες και φίλοι,

Τη στάση ζωής των προγόνων μας που πάλεψαν στον Αγώνα του 1955, τους επώνυμους και ανώνυμους αγωνιστές της ΕΟΚΑ με την αδούλωτη ψυχή, είναι που μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα. Είναι τις οικουμενικές αξίες του Ελληνισμού που υπερασπίστηκαν μέχρι τέλους που υψώνουμε σαν λάβαρό μας στη δική μας συνεχιζόμενη προσπάθεια για επανένωση της Κύπρου μας.

Με δεδομένο το δίκαιο της προσπάθειάς μας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξακολουθεί να διεκδικεί την επανέναρξη των διαβουλεύσεων για κατάληξη σε μια λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Μια λύση που θα διασφαλίζει την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των νόμιμων κατοίκων του νησιού, δημιουργώντας ταυτόχρονα εκείνες τις προοπτικές που θα καταστήσουν την Κύπρο έναν τόπο ευημερίας και προόδου για τις επόμενες γενιές.

Με στοχευμένες και συγκεκριμένες προτάσεις, μακριά από ευχολόγια, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση την ετοιμότητά του και την ετοιμότητα της ελληνοκυπριακής πλευράς για επανέναρξη του διαλόγου ακόμα και σήμερα. Στην πρόσφατη συνάντησή του στη Νέα Υόρκη με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έθεσε εαυτόν στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα για καθορισμό συνάντησης το συντομότερο, ώστε να επανεκκινήσει άμεσα η διαδικασία της διαβούλευσης, εντός φυσικά του συμφωνημένου πλαισίου λύσης.

Για την επανέναρξη των συνομιλιών, ωστόσο, απαιτείται η ύπαρξη συγκλίσεων. Η μέχρι τώρα αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς και η εμμονή σε αξιώσεις περί κυριαρχικής ισότητας, κάθε άλλο παρά συμβάλλουν καλή τη πίστη στην προσπάθεια. Οι διακηρύξεις για λύση δύο κρατών και η προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να εδραιώσει την παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορούν επ’ ουδενί να γίνουν αποδεκτά ούτε από την ελληνοκυπριακή πλευρά, ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε από τον διεθνή παράγοντα.

Η ελληνοκυπριακή πλευρά παραμένει σταθερή στα στέρεα επιχειρήματά της και εργάζεται μεθοδικά και με στόχευση μέχρι την επίτευξη του τελικού στόχου, που είναι η επανένωση του τόπου και του λαού σε μια χώρα όπου όλοι οι νόμιμοι πολίτες θα ζουν σε συνθήκες ασφάλειας, σταθερότητας και ειρήνης. Αυτό είναι το μέλλον που οραματιζόμαστε για τα παιδιά μας και την πατρίδα μας.

Αγαπητοί φίλοι,

Στο σημερινό συναπάντημα μνήμης και τιμής των ηρώων του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 επαναλαμβάνουμε την προσήλωσή μας στην προσπάθεια για απελευθέρωση και επανένωση του τόπου. Δεν λησμονούμε το υπέρτατο καθήκον μας για δικαιοσύνη και δημοκρατία. Διαβεβαιώνουμε πως διδασκόμαστε από το παράδειγμα και την άδολη αγάπη που έδειξαν οι αγωνιστές μας και με ενότητα και ομοψυχία, δηλώνουμε έτοιμοι και δυνατοί να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την εκπλήρωση του ιερού μας χρέους. Μέχρι να επανενώσουμε την πατρίδα μας και να ζήσουμε ειρηνικά.

Το μνημείο, αξιότιμε κ. Κοτζιά, που φιλοτέχνησε ο φίλτατος Δημήτρης Χατζηπασχάλης και φιλοξενείται πλέον στην Κοινότητα Σαράντι, συνιστά ύψιστη μορφή τιμής προς όσους πάλεψαν κόντρα στον αγγλικό ζυγό στον μεγαλύτερο αγώνα της πατρίδας μας. Αποτελεί όχι μόνο σημείο μνήμης, αλλά και τεκμηρίωση της σημασίας του ίδιου του Αγώνα, ένα μνημείο που εμπερικλείει τις ιστορικές παρακαταθήκες που κουβαλάμε και την ηθική υποχρέωσή μας να σταθούμε αλύγιστοι μέχρι την ευλογημένη ώρα της απελευθέρωσης και της επιστροφής στις πατρογονικές μας εστίες.

Συγχαίρω όλους όσοι εμπνεύστηκαν και έφεραν εις πέρας το μνημείο αυτό, αλλά και το Μουσείο, ως σημεία αναφοράς για τη σημασία του Αγώνα της ΕΟΚΑ, όπου οι νεότερες γενιές μπορούν να ανατρέχουν και να αντλούν διδάγματα ήθους και αγάπης για τα υπέρτατα αγαθά της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Σας ευχαριστώ.

(ΜΚυ/ΑΦ)